Halaqah Hadis
Benarkah , Bahasa Arab
Bahasa Syurga?
Oleh
Satu
perdua atau dua pertiga -menurut setengah riwayat- bilangan ahli syurga nanti
adalah daripada umat Nabi Muhammad yang semuanya pernah berbahasa Arab.
Ada diriwayatkan dalam sebuah hadis:
"Cintailah
bangsa Arab kerana tiga perkara; iaitu kerana aku ini berbangsa Arab, al-Quran
itu berbahasa Arab dan percakapan ahli syurga adalah bahasa Arab."
Di manakah sumber
hadis ini?
Hadis
ini dikeluarkan oleh at-Tabarani dalam al-Mu'jam al-Kabir dan al-Awsat, Abu
asy-Syeikh, al-Hakim dalam al-Mustadrak, al-Baihaqi dalam Syu'ab al-lman dan
Iain-Iain daripada Ibn Abbas r.anhuma. Pada silsilah sanadnya terdapat al-'Ala'
bin 'Amru, Yahya bin Yazid/Buraid dan gurunya Ibn Juraij yang riwayat mereka
semua menerima kritikan ramai ahli hadis.
Dalam
riwayat lain, at-Tabarani dalam al-Mu'jam al-Awsat dan Abu asy Syeikh turut
meriwayatkan hadis yang hampir sama daripada Abu Hurairah r.a. yang lafaznya:
"Aku ini berbangsa Arab, al-Quran itu berbahasa Arab dan percakapan ahli
syurga adalah bahasa Arab." Pada sanadnya terdapat Abdul Aziz bin Imran
dan Syibl bin al-'Ala' yang kedua duanya turut menerima kritikan ahli hadis.
Menurut as-Sakhawi: "Meskipun ia juga dhaif, ia lebih baik daripada hadis
Ibn Abbas r.anhuma."
Bagaimanakah status
hadis tersebut?
Ada
tiga hukum ulama terhadap hadis tersebut iaitu; Ulama yang menyatakan ia hadis
sahih atau hasan.
Antara
mereka; al-Hakim dalam al-Mustadrak, diikuti oleh al-'lraqi dalam Takhrij Ihya'
'Ulumiddin, as-Suyuti dalam al-Jami' as-Saghir dan Mulla 'Ali al-Qari dalam
al-Asrar al-Marfu'ah. As-Silafi dan az-Zurqani dalam Mukhtasar al-Maqasid
mengatakan ia hasan (iaitu hasan li-ghairih).
Ulama
yang menyatakan ia hadis dhaif atau seumpamanya.
Antara
mereka; Al-Baihaqi dalam Syu'ab al-lman, al-Haithami dalam Majma' az-Zawa'id,
Ibn Hajar al-'Asqalani, as-Sakhawi dalam al-Maqasid al-Hasanah, as-Suyuti dalam
an-Nukat 'ala al-Mawdu'at, Ibn 'Arraq al-Kinani dalam Tanzih as-Syari'ah,
al-'Ajluni dalam Kasyf al-Khafa' dan Iain-Iain.
Ulama
yang menyatakan ia hadis yang sangat dhaif atau palsu.
Antara
mereka; Abu Hatim ar-Razi, al-'Uqaili dalam ad-Dhu'afa', Ibn Hibban, Ibn
al-Jawzi, az-Zahabi, as-Syawkani dalam al-Fawa'id al-Majmu'ah dan Iain-Iain.
Setelah
meneliti jalan-jalan riwayat hadis berkenaan, saya melihat pendapat kedua
adalah lebih sederhana yang menyatakan ia hadis dhaif, bukan sahih dan bukan
juga palsu. Terdapat riwayat lain dengan sanad yang dhaif juga yang dapat
menyokong maksudnya dalam masalah ini, iaitu riwayat Ibn Abi ad-Dunya dalam
kitab Sifat al-Jannah daripada Anas r.a. bahawa Rasulullah bersabda:
"Ahli
syurga akan masuk ke syurga dengan ketinggian Adam 60 hasta ukuran hasta
malaikat, dengan kecantikan Yusuf, dengan usia Isa 33 tahun dan dengan lisan
Muhammad (iaitu berbahasa Arab).
Wajah mereka muda kacak, licin dan bercelak."
Maka, apakah benar
bahasa Arab ialah bahasa syurga?
Berdasarkan
perbezaan hukum hadis di atas, dapat kita simpulkan bahawa para ulama turut
berbeza pendapat mengenai masalah ini. Sebahagian ulama - termasuk Ibn Abbas,
az-Zuhri, Sufyan ats-Tsauri dan ulama yang menerima hadis di atas - mengatakan
bahawa bahasa ahli syurga ialah bahasa Arab.
Manakala
sebahagian ulama lagi - Ibn Hazm, Ibn Taimiyyah dan Iain-Iain yang menolak
hadis di atas - tidak memutuskan apa-apa serta menyerahkan urusan tersebut
kepada Allah. Menurut mereka, tiada nas yang dapat dijadikan hujah atau dalil
bahawa bahasa ahli syurga ialah bahasa Arab.
Oleh
kerana kelemahan hadis-hadis di atas, saya memilih pendapat yang mengambil
jalan tengah mengatakan sebagai jawapan; kemungkinan bahasa ahli syurga ialah
bahasa Arab dan kemungkinan juga bukan bahasa Arab. Hanya Allah sahaja yang
lebih mengetahui tentang hal tersebut.
Bagaimanapun,
memang ada diriwayatkan bahawa bahasa ahli syurga ialah bahasa Arab. Maksud
'ada diriwayatkan' menunjukkan ia bukan riwayat yang kuat untuk digunakan
sebagai hujah sepertimana yang telah dijelaskan di atas.
Namun,
kita telah sedia maklum bahawa bahasa Arab ialah bahasa yang dipilih oleh Allah
untuk kekasih pilihan-Nya Nabi dan Rasul terakhir. Allah menyatukan seluruh umat Baginda dengan
al-Quran yang berbahasa Arab dan menghendaki mereka mengabdikan diri kepada-Nya
dengan membacanya. Malah beberapa perlaksanaan ibadah lain seperti solat turut
dituntut dalam bahasa Arab.
Perlu
diingat, satu perdua atau dua pertiga -menurut setengah riwayat - bilangan ahli
syurga nanti adalah daripada umat Nabi Muhammad yang semuanya pernah berbahasa Arab, terutama
dalam bersyahadah, solat, membaca ayat al-Quran, zikir dan sebagainya.
Baginda juga telah dipilih daripada bangsa Arab
dan terdapat banyak hadis tentang kelebihan mereka serta galakan mengasihi
mereka yang darjatnya adalah hasan berdasarkan himpunan kesemua
riwayat-riwayatnya, sepertimana menurut al-'lraqi dan al-'Ajluni dalam Kasyf
al-Khafa'. Maka, tidak mustahil bahawa ini semua adalah satu isyarat kepada
kemuliaan bahasa Arab, baik di dunia mahupun di akhirat. Wallahu a'lam.
GLOSARI:
Hadis
hasan - Hadis yang bersambung sanadnya dengan perawi-perawi yang adil, tetapi
tahap hafalan atau penjagaan salah seorang atau beberapa orang daripada mereka
kurang sedikit, di samping tiada sebarang keganjilan mahupun kecacatan padanya.
Hasan
li-ghairih - Hadis yang dhaif secara ringan yang disokong oleh satu atau
beberapa riwayat lain yang juga bertaraf dhaif sepertinya ataupun bertaraf
lebih kuat darinya.
Q&A:
Isu 25: m/s: 67
